دندان‌ها براثر عدم رعایت بهداشت و رژیم غذایی نادرست در معرض پوسیدگی قرار خواهند گرفت. دندان‌های سالم و بی‌عیب و نقص ارمغانی است که خداوند در اختیار همه قرار داده است و در طی مدت عمر ممکن است دچار آسیب و تخریب شود. البته بی‌توجهی برخی افراد نسبت به بهداشت دندان‌ها منجر به تخریب دندان‌ها می‌شود امروزه استفاده از علم و تکنولوژی، در امر دندانپزشکی کمک بزرگی جهت ترمیم و بازسازی دندان‌های آسیب‌دیده کرده است.
درصورتی‌که آسیب‌دیدگی‌ها پیشرفت چندانی نداشته باشد و به‌سرعت جهت رفع این آسیب‌دیدگی‌ها اقدام کنیم می‌توانیم از پوسیدگی دندان جلوگیری به عمل‌آوریم اما وقتی پوسیدگی پیشرفت کرده باشد، بافت زیادی از دندان از بین خواهد رفت و ساختمان دندان به مقدار زیادی آسیب می‌بیند. در حال حاضر برای درمان دندان‌ها و بازسازی مجدد آن‌ها استفاده از روکش دندانی حرف اول را می‌زنند که باوجوداین روکش‌ها دندان به شکل اولیه بازمی‌گردد با پیشرفت دانش دندانپزشکی روکش‌ها می‌توانند برای چندین سال دردهان بدون ایجاد مشکلی باشند.
کروان یا روکش دندان چیست؟
دنتال گپ نوعی رستوریش دندانپزشکی همانند یک کلاه بر روی تاج دندان یا بر روی پروتز ایمپلنت دندانی (اباتمنت) واقع می‌شود.
روکش دندانی معمولاً بر روی دندان‌هایی قرار می‌گیرد که توزیع آسیب‌دیدگی بسیار زیاد باشد. روکش‌ها اغلب با چسب روکش یا سمان به دندان چسبیده می‌شود.
می‌توان گفت روکش دندان تحت عنوان پروتز ثابت می‌تواند از جنس سرامیک، فلز و یا ترکیبی از هردو باشد که بعد از قالب‌گیری دندان توسط دندان‌پزشک به لابراتوار دندان‌سازی ارسال می‌شود تا به‌وسیله تکنسین دندان‌ساز ساخته شود.
انواع روکش دندان
- روکش تماماً فلزی مانند روکش طلا
این نوع روکش بهترین است زیرا دندان کمتر تراش می‌خورد و موجب سایش دندان‌های روبروی خود نمی‌شود و از دوام زیادی برخوردار می‌باشد از معایب این روکش می‌توان به ظاهر نازیبای آن اشاره کرد.
باید دانست که از یک فلز به‌تنهایی استفاده نمی‌شود و روکش به شکل آلیاژی از جنس طلا، پلاتینیوم و برخی مواقع از جنس پالادیوم می‌باشد.
- روکش Pfm
که بخش مرکزی آن یک نوع فلز یا آلیاژ بوده و رویه آن از جنس چینی یا پرسلن می‌باشد. این روکش ترکیبی از زیبایی و استحکام می‌باشد و در مقایسه باروکش سرامیکی از استحکام بیشتری برخوردار می‌باشد و عمر طولانی‌تری دارد. البته در نقاطی که گلیز دوکش از بین رفته باشد موجب سایش دندان مقابل خود می‌شود.
در این روکش‌ها احتمال لب‌پریدگی و ترک‌خوردگی موجود می‌باشد که به‌وسیله کامپوزیت ترمیم می‌شود و در غیر این صورت روکش باید تعویض شود. در برخی از روکش‌ها به دلیل تحلیل لبه فلزی روکش مخصوصاً در دندان‌های قدامی از جلوه خوبی برخوردار نمی‌باشد.
- روکش سرامیکی
که شامل روکش‌های زیرکونیوم یا روکش‌های ایمکس می‌باشد. این روکش‌ها در مقایسه باروکش فلزی کاملاً طبیعی به نظر می‌رسند و فاقد فلز می‌باشند ازنظر استحکام ضعیف‌تر بوده و جهت دندان‌های قدامی یا دندان‌های جلو به‌کاربرده می‌شوند.
- روکش رزین
این روکش به‌طور کامل از جنس کامپوزیت رزین بوده و از قیمت کمتری نسبت به سایر روکش‌های هم‌رنگ دندانی برخوردار می‌باشد. روکش‌های رزینی از استحکام کمتری برخوردار هستند و دچار فرسایش بیشتری می‌شوند.
- روکش زیرکونیوم
روکش دندانی زیرکونیوم از جنس تمام سرامیک می‌باشد و با کمک فریم‌های زیرکونیوم تقویت‌شده‌اند. می‌توان گفت ازنظر ساختاری شبیه Pfm بوده با این تفاوت که جایگزین فلز در مرکز روکش از زیرکونیوم استفاده می‌شود اما ازنظر استحکام یا اندازه، قدرتمند تر از آلیاژهای فلزی می‌باشد.
این روکش‌ها از فیتنس مطلوب و استحکام زیاد در هر بخش از دهان که قرار بگیرد از زیبایی و فاقد لبه فلزی در روکش برخوردار می‌باشند و بکار بردن آن برای افرادی که نسبت به آلیاژهای فلزی حساسیت دارند مناسب می‌باشد.
باوجود روکش‌های زیرکونیوم مشکل شکنندگی روکش‌های سرامیکی برطرف شد و از این روکش‌ها می‌توان برای بخش‌های خلفی دهان نیز استفاده کرد. این روکش‌ها از قیمت بیشتری نسبت به سایر روکش‌ها بهره‌مند می‌باشند همچنین این روکش‌ها باید گلیز شود. (سطح آن‌ها براق شود تا باعث فرسایش دندان مقابل نشود)
این روکش‌ها از بهترین روکش‌ها به شمار می‌روند و از استحکام زیادی برخوردار می‌باشند و ازنظر زیبایی درجه‌یک می‌باشند؛ بنابراین برای دندان‌های قدامی می‌توان از روکش‌های سرامیکی و یا انواع روکش‌های زیرکونیوم استفاده کرد البته می‌توان از این روکش‌ها برای دندان‌های خلفی نیز استفاده کرد.
روکش دندانی چرا باید انجام شود؟
روکش دندانی یک روش درمانی و برای زیبایی کاربرد دارد که
- برای دندان‌هایی که به علت پرکردگی زیاد شکننده می‌باشند.
- دندان‌هایی که تاج آن‌ها شکسته باشد یا نسج برجای مانندِ توان نگه‌داری مواد پر کردنی را نداشته باشد.
- دندان‌هایی که درمان ریشه و عصب شده باشند زیرا مقدار زیادی از بافت مینا و عاج برداشته‌شده است و به دلیل قطع شدن تغذیه داخلی و خشک شدن بافت دندان یا به دلیل تغییر رنگ حاصل از خون‌ریزی دندانی یا بیماری پالپ نیاز به روکش دندان دارند.
- جهت ترمیم زیبایی برای دندان‌های بدرنگ و بدشکل
- جهت دندان‌هایی که دچار ترک شده‌اند.
- برای بازسازی بخش‌های جونده دندان
مراحل روکش کردن دندان
- تراش دندان
- قالب‌گیری از دندان تراشیده شده و انتخاب رنگ متناسب بارنگ دندان‌های فرد
- ارسال قالب به لابراتوار
- تست فریم فلزی یا فریم زیرکونیوم در یک جلسه
- تست پرسلن در یک جلسه
- دریافت روکش
